Powrót

PERKO Stanisław

 ppłk Stanisław PERKO jako dowódca 8 bsap w 1937 roku (fragment zdjęcia zbiorowego oficerów, zrobione w dniu 30 maja 1937 r. na święcie 8 batalionu saperów w Toruniu.) źródło fot: Maciej Śmiela, Toruń

płk, ur. w 1894 roku w Warszawie.

Uczestnik I wojny światowej w armii rosyjskiej i walk z bolszewikami w WP. Po wojnie - dowódca bsap w 4 i 5 psap, bat. szkol. w CWSap., dca 8 bsap i szef saperów Grupy Fortecznej "Śląsk". W PSZ na Zachodzie - szef saperów CWPiech., dowódca saperów 3 DSK, uczestnik bitwy pod Monte Cassino. Po II wojnie światowej - ceniony dowódca 5 psap, zasłużony w rozminowywaniu kraju; kawaler Orderu Virtuti Militari.

W 1914 roku, po ukończeniu średniej Szkoły Przemysłowo-Technicznej w Warszawie, został powołany do armii rosyjskiej. Po roku służby, jako szeregowy w 11 kompanii samochodowej, wstąpił do Oficerskiej Szkoły Inżynierii w Petersburgu. Po jej ukończeniu w 1916 roku był dowódca plutonu saperów w 39 psap armii rosyjskiej. W 1917 roku udało się mu przejść do I Korpusu Polskiego, w którym był dowódcą plutonu w 1 pinż.

Po rozwiązaniu korpusu wrócił do kraju i w listopadzie 1918 roku wstąpił do organizującego się Wojska Polskiego. W walkach na froncie bolszewickim w 1919 i 1920 roku był: kierownikiem fortyfikacji w Szefostwie Inżynierii i Saperów Frontu Litewsko-Białoruskiego, p.o. dowódcy 3 bsap, zastępca szefa Inżynierii i Saperów II armii, dowódca kompanii w 16 bsap, p.o. dowódcy 2 bsap. Za szczególne zasługi w walkach został odznaczony KW oraz OVM V kI. Po wojnie był dowódcą: kompanii w 2 bsap, batalionów - w 4 psap (1921-1923) i w 5 psap (1923-1926) oraz dowódcą Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów w batalionie szkolnym saperów w Modlinie i p.o. dowódcy tego batalionu (1926-1929). W 1929 roku wyznaczono go na dowódcę batalionu podchorążych w CWSap., a w latach 1930-1936 był zastępcą dowódcy: 7 bsap, 4 bsap i 8 bsap. W 1936 roku został dowódca 8 bsap w Toruniu, a w latach 1937-1939 był szefem saperów Grupy Fortecznej "Śląsk". Na tym stanowisku zastała go wojna, podczas której brał udział w działaniach bojowych na kierunku: Kraków-Tarnów-Rozwadów oraz na przyczółku Dniestru.

W latach 1940-1946 służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Był szefem saperów CWPiech. we Francji, przez rok szefem saperów l DP w Anglii, szefem saperów CWPiech. w Anglii (1941-1944), dowódca saperów 3 DSK w kampanii wloskiej i uczestnikiem bitwy pod Monte Cassino oraz komendantem obozu repatriacyjnego do 1946 roku.

W 1946 roku wrócił do kraju i został przyjęty do WP. Krótko był zastępcą dowódcy 4 psap, a następnie w latach 1946-1948 dowódca 5 psap, bardzo lubianym przez kadrę i żołnierzy pułku. W 1949 roku został zwolniony z wojska na wniosek szefa Wydziału Inżynieryjno-Saperskiego DOW II, który napisał m.in.: "(...) dobry fachowiec, z doskonałym doświadczeniem, dotychczas nie zrozumiał jednak ważności pracy partyjno-politycznej w wojsku. Oblicze polityczne - nieprzezwyciężona niechęć do ZSRR i oficerów Armii Czerwonej. Sojusz z ZSRR pojmuje jako utratę niepodległości Polski. ( ... ) zajmowanemu stanowisku nie odpowiada".

Odznaczony: OVM V kl., trzykrotnie KW, ZKZ, MN i wieloma innymi.



źródło biografii: Zdzisław Barszczewski "Sylwetki saperów", Dom wydawniczy BELLONA, Warszawa 2001